ಅಜಗಜಾಂತರ

ಈಗ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಉತ್ತರಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಾರವಾರ ತಾಲೂಕಿನ ಕೆಲಹಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶ ಒದಗಿತ್ತು. ಆ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಏನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಬಹುದೆಂಬುದನ್ನು ಜನರೊಡನೆ ಚರ್ಚಿಸುವುದು ಭೇಟಿಯ ಉದ್ದೇಶ. ಅಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೆ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಸ್ಥಿತಿ ಗಂಭೀರ. ಹೊಲಗದ್ದೆಗಳ್ಳಿದ್ದವು ಮರಗಿಡಗಳೂ ತೊರೆಗಳೂ ಇದ್ದವು. ಮನೆ ಮಠಗಳು ಇದ್ದವು. ಯುವಕ,ಯುವತಿಯರು ºÉÆÃUÀ° ಮಧ್ಯಮವಯಸ್ಕರೂ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ದುರ್ಲಭ. ವಯಸ್ಸಾದವರು , ಹುಟ್ಟೂರು ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗಲು ಮನಸ್ಸಿಲ್ಲದವರು, ಕೈಲಾಗದವರು ಮಾತ್ರ ಉಳಿದಿದ್ದರು. ಉಳಿದವರೆಲ್ಲ, ಮುಂಬೈಗೊ, ದುಬೈ, ಗೋವಾಕ್ಕೊ ಹೋಗಿದ್ದರು. ಹೊರಗೆ ನಗರಗಳಿಗೆ ವಲಸೆಹೋದ ಮಕ್ಕಳು ಕಳಿಸಿದ ಹಣದಲ್ಲಿ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿರುವವರ ಜೀವನ. ಕೃಷಿ, ಪಶುಗೋಪನೆ ಎಲ್ಲ PÀ¸ÀħÄUÀ¼ÀÆ ನಿಲ್ಲುವ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದವು. ಬರ, ರೋಗ ಯಾವುವು ಹಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ತಟ್ಟಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗ್ಗಿದ್ದರೆ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ’ಉತ್ಪದಕ’ ಜನ ಊರು ಬಿಟ್ಟಿದ್ಯಾಕೆ?

ಹಳ್ಳಿ ಹಾಗೂ ನಗರಗಳ ಸಂಬಂಧ ಮತ್ತು ವೈದ್ರಶ್ಯ ವಿಚಿತ್ರವಾದದ್ದು. ಹಳ್ಳಿಗಳು ಹಾಗೂ ನಗರಗಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆಯವೇ ಆದ ವಾಸ್ತವಗಳೆಂಬುದು ನೆನಪಿರದಾಗ ಹಳ್ಳಿಗಳ C©üªÀÈzÀÞ ಸ್ಥಿತಿಯೇ ನಗರ ಅನಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾದಾಗ ಹಳ್ಳಿಗಳಾಗಿಯೇ ಉಳಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳು ವಿಕಾಸಹೀನ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಕಾಣತೊದಗುತ್ತವೆ.ಹೀಗೆ ಅನೇಕ ಜನರಿಗೆ ಕಾಣತೊದಗಿದ್ದೇ ಹಲವು ಹಳ್ಳಿ ಹಾಗು ನಗರಗಳ ದುರಂತಕ್ಕೆ ನಾಂದಿಯಾಗಿದ್ದು. ಕಳೆದ ಶತಮಾನದ ಎಪ್ಪತ್ತರ ದಶಕದಲ್ಲೇ ಶೂಮೇಕರ್ ಇದನ್ನು ºÀ½î ಹಾಗೂ ನಗರಗಳ ಪರಸ್ಪರ ವಿಷಪ್ರಾಶನ ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದರು.

ನಾಗರಿಕತೆ ನಗರದಲ್ಲಿದೆ ಎನಿಸಿದಾಗ, ನಗರದ ಮೌಲ್ಯಗಳೇ ಜನಮಾನಸದಲ್ಲಿ ಆದರ್ಶಗಳಾದಾಗ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ನಗರದ ಕನಸು ಬೀಳಲು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಆಧುನಿಕತೆ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಐಭೊಗ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಆ ಕನಸಿನ ಭಾಗಗಳು. ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ ನಗರಗಳು ಹಳ್ಳಿಗಳ ಕಸಬುಗಳನ್ನು ತಾವೇ ನಡೆಸಿ, ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲೂ ಮಾರಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ ಈ ಕನಸು ಪರಾಕಾಷ್ಠೆ ತಲುಪುತ್ತದೆ. ಹಳ್ಳಿಗಳಿಂದ ನಗರಕ್ಕೆ ವಲಸೆ. ಹಳ್ಳಿಗಳ ಈ ಪ್ರತೀಕಾರದಿಂದ ನಗರದ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಕುಸಿತ. ಇದೇ ಪರಸ್ಪರ ವಿಷಪ್ರಾಶನ.

ಹಳ್ಳಿಗಳು, ನಗರಗಳು ತಮ್ಮ ಅರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ, ಸಮುದಾಯದ ನಡುವಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ತಮ್ಮ ಶಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ, ದೌರ್ಬಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುವುದು ಈ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಈ ಭಿನ್ನತೆಯನ್ನೇ ಸರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಿದರೆ ಅದು ಪರಸ್ಪರಾಲಂಬನ’ಕ್ಕೆ ಎಡೆಮಾಡಿಕೊಡ§®ÄèzÀÄ. K¤®èzÀÄzÀÄ

ಹಳ್ಳಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಅನ್ನುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಏನೆಲ್ಲಾ ಇರುವುದು ಹಳ್ಳಿ ಎಂದು £ÁªÀÅ

ನೆನಪುಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

ಮನುಷ್ಯ ಬದುಕಲು ಬೇಕೇ ಬೇಕಾದ ಮೂಲ ವಸ್ತುಗಳು ಹಳ್ಳಿಗಳ್ಳಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆಹಾರ. ಆಧುನಿಕ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದ ಹೊಯ್ಲಿನಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕ ರೈತರು ಯಾವ ಬೆಳೆಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಹಣ ಬರುತ್ತದೆ ಎಂಬ ವಿಚಾರ ಮಾಡತೊಡಗಿದ್ದಾರೆ. ಅದು ಸಹಜವೂ ಹೌದು. ಆದರೆ ಇಂದಿನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯಲು ಪ್ರೊತ್ಸಾಹಕವಾಗಿಲ್ಲ. ನಾವು ಮಾಡಿದ ಅಧ್ಯಯನ ವೆಂದರೆ ಪ್ರಕಾರ ಜೋಳ, ಭತ್ತ ಬೆಳೆದಲ್ಲಿ ಎಕರೆಗೆ ೮೦೦ ರೂಪಾಯಿಂದ ೨೦೦೦ ರೂಪಾಯಿಗಳಷ್ಟೇ ಆದಯವಿದೆ.

£ÉÃgÀ DºÁgÀªÀ®èzÀ ªÉ¤¯ÁèzÀAxÀzÀÄÝ ¨É¼ÉzÀgÉ ºÉZÀÄÑ ¯Á¨sÀ«zÉ. ªÀ¸ÀÄÛ«£À DAvÀjPÀ ªÀiË®åPÀÄÌ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ ¨É¯ÉUÀÆ ¸ÀA§AzsÀ«®èzÀAxÀ ¹Üw EA¢zÉ. £ÀUÀgÀUÀ½UÉ ¨ÉÃPÁzÀ LµÁgÀ«Ä ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ°è gÉÊvÀ¤UÉ ºÉZÀÄÑ ¯Á¨sÀ«zÉ.

¨sÁgÀvÀzÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ±ÉÃPÀqÀ 65gÀµÀÄÖ d£À EA¢UÀÆ ºÀ½îUÀ¼À PÀø¶ DyðPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¹zÁÝgÉ. ¸ÀzÀåzÀ ¨sÀ«µÀåzÀ°è EzÀgÀ°è ºÉZÀÄÑ §zÀ®ªÀuÉ ¸ÁzÀåªÉ¤¸ÀĪÀ¢®è. »UÁV ºÀ½îUÀgÀÄ ¯Á¨sÀzÁAiÀÄPÀPÀªÁV PÀȶAiÀÄ°è CzÀgÀ®Äè DºÁgÀ zsÁ£ÀåUÀ¼À ¨É¼ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀUÀĪÀAvÁUÀĪÀ°è PÉ®¸ÀªÁUÀ¨ÉÃQzÉ. G½zÀ GzÀåªÀÄUÀ¼ÀÆ PÀȶAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀzÀÈqsÀUÉƽ¸ÀĪÀ°è,¥ÀÆgÀPÀ GzÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ ºÀ½îUÀ¼À°è £ÀqÉAiÀÄĪÀAvÉ £ÉÆÃqÀĪÀ°è ±Àæ«Ä¸ÀĪÀÅzÀÄ £ÀUÀgÀUÀ¼À DgÉÆÃUÀåzÀ zÀȶ֬ÄAzÀ®Æ , CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼À ¥ÀÆgÉÊPÉAiÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ®Æ C¤ªÁgÀå.

£ÀUÀgÀ PÉÃA¢ævÀ DyðPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ PÀqÉ zÉñÀ £ÀqÉ¢zÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è UÁæ«ÄÃt §qÀvÀ£À ±ÉÃ.25 PÉÌ E½¢zÉ JAzÀgÉ K£ÀÆ ºÉýzÀAvÉ DUÀĪÀ¢®è. EzÉà UÁæ«ÄÃt d£À £ÀUÀgÀUÀ½UÉ ªÀ®¸É ºÉÆV C°èAiÀÄ §qÀvÀ£À ºÉaÑzÀÝ£ÀÄß £É£À¦¹PÉÆAqÁUÀ avÀæ ¸ÀàµÀÖªÀUÀÄvÀÛzÉ. »UÁV zÉñÀzÀ PÁ®Ä¨sÁUÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ d£À wêÀð zÁjzÀæöå C£ÀĨsÀ«¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. zÉñÀzÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ ¯Á¨sÀ ¦gÀ«ÄrØ£À vÀ¼ÀªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀĪÀAvÁUÀ¨ÉÃPÀÄ.E®è¢zÀÝ°è FUÁUÀ¯Éà EgÀĪÀ vÁgÀvÀªÀÄåzÀ ¹Üw E£ÀßµÀÄÖ G®âtUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. £ÀUÀgÀUÀ½UÉ ªÀ®¸ÉAiÀÄ®èzÉà »AzÀĽzÀ gÁdåUÀ½AzÀ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀ gÁdåUÀ½UÉ ªÀ®¸É ªÀÄÄAzÀĪÀgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.EzÀÄ FUÁUÀ¯Éà PÁt¸ÀÄwÛgÀĪÀ C±ÁAw ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ. FUÀ UÁæ«ÄÃt d£À¸ÀASÉå 75 PÉÆÃn 2020gÀ ªÉüÉUÉ EzÀÄ 100 PÉÆÃn vÀ®Ä¥À§ºÀÄzÀÄ.EzÀgÀ°è ¸ÁPÀµÀÄÖ d£À C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜjgÀÄvÁÛgÉ. CªÀgÉ®èjUÉ GzÉÆåÃUÀ J°èAzÀ zÉÆgÀPÀ¨ÉÃPÀÄ? ¤d JAzÀgÉ FUÁUÀ¯Éà ºÀ®ªÀjUÉ vÀªÀÄÄäj£À ºÀwÛgÀªÉà 60-120 ¢£ÀUÀ½VAvÀ ºÉZÀÄÑ¢£À PÉ®¸À ¹UÀÄwÛ®è. EªÀgÉ®è ªÀµÀðzÀ 6-8 wAUÀ½AzÀ®Æ ¨ÉÃgÉqÉUÉ PÉ®¸À ºÀÄqÀÄQ ºÉÆÃUÀĪÀªÀgÉÃ.

»UÉ £ÀUÀgÀzÀ DyðPÀvÉAiÀÄ D£ÉAiÀÄ vÀĽvÀPÉÌ UÁæ«ÄÃt GzÉÆåUÀ ¹®ÄQzÉ. EzÀ£ÀÄß JzÀÄj¸ÀĪÀzÀÄ ºÉUÉ?

ºÀ½îUÀ¼À°è §ºÀĸÀASÉåAiÀÄ ¸ÀĹÜgÀ fêÀ£ÉÆÃ¥ÁAiÀÄ ªÀiÁUÀðUÀ¼À£ÀÄß ºÀÄqÀÄPÀĪÀzÀµÉÖà EzÀPÉÌ GvÀÛgÀªÁUÀ§®èzÀÄ. »UÉ §gÀĪÀ fêÀ£ÉÆÃ¥ÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉƸÀ GzÉÆåÃUÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀȶָÀĪÀAwgÀ¨ÉÃPÀÄ. PÀȶAiÀÄ°è FUÁUÀ¯Éà GzÉÆåÃUÁªÀPÀ±À PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ. ¸ÀtÚ G¢ÝªÉÄUÀ¼À°è ±ÉÃ.13 ªÀiÁvÀæ UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°èªÉ. »UÁV ºÀ½îUÀ¼À°è ««zsÀ fêÀ£ÉÆÃ¥ÁAiÀÄUÀ¼À ¸À馅 vÀÄwð¤AzÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. d£ÀgÀÄ §gÉà PÀȶAiÀÄ£Àß®èzÉà G½zÀ PÀ¸ÀħÄUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀ P˱À®ªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀĪÀAvÁUÀ¨ÉÃPÀÄ.

wÃgÀ§qÀªÀjAzÀ zÀÆgÀ«zÀÝ ¨ÁåAPÀÄUÀ¼ÀÄ ¸Àé¸ÀºÁAiÀÄ ZÀ¼ÀĪÀ½AiÀÄ zɸɬÄAzÀ ºÀwÛgÀ §gÀĪÀAvÉà PÁtÄwÛzÉ,EzÀÄ ¸Á®zÀÄ. §qÀªÀjUÉ §AqÀªÁ¼À ºÀ®ªÁgÀÄ GzÉÝñÀUÀ½UÉ ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

· £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÁzÀ ¨sÀÆ«Ä, ¤ÃgÀÄ,ªÀÄgÀ¼ÀÄ, eÁ£ÀĪÁgÀÄ ºÁUÀÄ EAzsÀ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄxÀ𠧼ÀPÉUÉ.

· ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ C©üªÀÈ¢Þ-DºÁgÀ, DgÉÆÃUÀå, ²PÀët ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ½UÉ

· ¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼ÀÄ:

· E£ï¥Áæ¸ÀÖçPÀÑgï- gÀ¸ÉÛ, «zÀÄåvï, ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ

· ¸ÀAWÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À D©üªÀÈ¢ÝUÉ

PÀȶ ¸ÀªÀÄUÀæªÀÇ, ¸ÀĹÜgÀªÀÇ DUÀĪÀ°è £É®,d® ¸ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄ PÉ®¸À DUÀ¨ÉÃPÀÄ.

EªÉ®èªÀ£ÀÄß ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁqÀ¨ÉÃQzÉ. ºÀ½îUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÁªÀ®A§£ÉAiÀÄ zÁjAiÀÄ£ÀÄß £ÉaÑ CzÀgÀ ¯Á¨sÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ PÉ®¸ÀªÁUÀ¨ÉÃQzÉ. ºÀt D¹Û¬ÄAzÀ §gÀĪÀ §zsÀævɬĮèzÀ PÀÄlÄA§UÀ½UÉ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀAWÀl£ÉAiÉÄà ¨sÀzÀævÉ.

ªÀiÁ£À«ÃAiÀÄ ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß G½¹PÉÆAqÀÄ, DzsÁåwäPÀvÉAiÀÄ vÀ¼ÀºÀ¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯É ºÀ½îAiÀÄ DyðPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¸ÀĪÀ°è ¥ÁæªÀiÁtÂPÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÁVzÉ.

F PÉ®¸ÀzÀ°è £ÀUÀgÀªÁ¹UÀ¼À ¥ÁvÀæªÀÅ §ºÀ¼À ªÀÄÄRå. ºÀ½îUÀ¼ÀÄ EªÉ JA§ÄzÀ£Éßà ªÀÄgÉvÀAvÉ §zÀÄPÀĪÀzÀ£ÀÄß ©lÄÖ, vÁªÀÅ ªÀiÁqÀĪÀ PÉ®¸ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ºÀ½îUÀ¼À£ÀÄß PÀlÄÖªÀ°è ºÉÃUÉ PÉÊPÀÆr¸À§ºÀÄzÉA§ PÀqÉ UÀªÀÄ£À ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. GzÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ ºÀ½îUÀ¼À PÉ®¸À PÀ¹zÀÄPÉƼÀÄîªÀ §zÀ®Ä C°è GzÉÆåÃUÀ ¸À馅 ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ ºÉÃUÉA§ aAvÀ£É ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.

£ÀUÀgÀUÀ½°èzÉà ºÀ½îUÀ¼ÀÄ §zÀÄQAiÀiÁªÀÅ.ºÀ½îUÀ½°èzÀ £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ EgÀ¯ÁgÀªÉA§ £É£À¥ÀÄ EzÁÝUÀ,EzÀÄ PÉêÀ® DzÀ±ÀðªÀµÉÖà C®è, £ÁªÀÅ G½AiÀÄ®Ä zÁj JAzÀÄ UÉÆvÁÛUÀÄvÀÛzÉ.

ºÀ½îUÀgÀÄ, §qÀªÀgÀÄ ¨ÉÃgÀAiÀÄzÉà ¥Áæt eÁw JA§AvÉà ªÀwð¸ÀĪÀzÀÄ ¤AvÀ°è MAzÀÄ PÀët CªÀgÀ PÀµÀÖUÀ¼ÉãÀÄ JAzÀÄ CxÀð ªÀiÁrPÉÆüÀî®Ä ¸ÁzÀå. £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ, £ÀUÀgÀªÁ¹UÀ¼ÀÄ ºÀ½îUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄAzÀgÀªÁV¸ÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ºÉÆA¢zÁÝgÉ. ºÁUÁzÁUÀ ºÀ½î £ÀUÀgÀUÀ¼ÉgÀqÀÆ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¥ÀÆgÀPÀªÀÇ,¸ÀÄRªÀÄAiÀĪÀÇ DUÀÄvÀÛzÉ.

DUÀ ºÀ½îUÉ £ÀUÀgÀzÀ PÀ£À¸ÀÄ ¨ÉÃQ®è.